خلاصه ی از سخنرانی های دانشجویان دکتری حقوق عمومی در کارگاه اصول نانوشته قانون اساسی-قسمت سوم
معرفی مقالات دانشجویان ارائه دهنده
۸.تنزل جایگاه هیأت منصفه، تغییر غیررسمی اصل 168 قانون اساسی؛ خانم فرزانه عبدالمحمدی
اگرچه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل ۱۶۸ خود تأکید میکند که رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی باید به طور علنی و با حضور هیأت منصفه صورت گیرد و سابقه هیأت منصفه به عنوان یک نهاد قضایی در نظام حقوقی ما به قریب یکصد سال پیش باز میگردد اما تا کنون کارکرد این نهاد بسیار محدود بوده است و ما حتی تجربه چندانی از تشکیل این نهاد نداریم تا جایی که میتوان اذعان داشت این اصل عملاً در مورد هیچ یک از جرایم سیاسی اجرا نشده است.
الزام به تدوین قانون هیأت منصفه و تشکیل آن در قوانین متعددی (قبل و بعد از انقلاب 1357) مورد اشاره قرار گرفته است اما وجود انشقاق در تعریف مفاهیم جرم سیاسی و مطبوعاتی و هم چنین الزام به انطباق شرایط و اختیارات این هیأت با موازین اسلامی-که خود بحثی اختلافی است- و بلاتکلیفی شأن هیأت منصفه در خصوص تشخیص حکم یا موضوع به اجرایی نشدن این اصل دامن زده است. نتیجهی تفاسیر و قرائتهای متفاوت از مفاهیم کلیدی اصل 168 تنها به متروک ماندن این اصل نینجامیده است بلکه این اصل را با یک «تغییر غیررسمی» و تعریفی متفاوت از آنچه مدنظر قانونگذاران بوده، روبرو کرده است.